Seminarium w Kamieńczyku zostało zainicjowane przez Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki, w partnerstwie z Fundacją Ari Ari i Stowarzyszeniem „Z Siedzibą w Warszawie”. Inspiracją stał się Raport o muzeach prywatnych dostępny na stronie http://muzeaprywatne.blogspot.com/p/do-pobrania.html przygotowany przez Fundację Ari Ari. Seminarium jest organizowane w ramach wieloletniego programu Mazowieckiego Centrum Kultury i Sztuki skierowanego do muzeów „W stronę nowoczesnego muzeum”  http://www.nowoczesnemuzeum.pl/  i nawiązuje do jego ostatniej odsłony - projektu Muzeum otwarte/Antropologia codzienności.

Tegoroczna odsłona adresowana była do muzealników prywatnych, posiadających

i udostępniających prywatne kolekcje, oraz pracowników muzeów publicznych z województwa

mazowieckiego. Składała się z dwóch modułów: seminarium/warsztatów oraz

działań animacyjnych z udziałem muzealników, ale również społeczności lokalnej Kamieńczyka

i odbyła się 12-13 października 2013 r. m.in. w prywatnym Muzeum Etnograficznym

i Historycznym w Kamieńczyku n. Bugiem.

Celem projektu było powołanie debaty o fenomenie, jakim są muzea prywatne. Chcieliśmy zainicjować integrowanie środowiska muzealników prywatnych i muzeów publicznych, podejmowanie współpracy przez instytucje i władze samorządowe oraz zwrócić uwagę mieszkańców i władz Kamieńczyka na Skansen Flisactwa – czyli prywatne muzeum p. Henryka Słowikowskiego.

Do udziału zaproszeni zostali specjaliści praktykujący i teoretyzujący w zakresie działalności muzealnej, dokonujący realnych zmian w przestrzeni muzealnych aktywności.  Spotkania poprzedzone były prezentacjami i refleksjami, obejmującymi zarówno aspekty organizowania i prowadzenia muzeum, jak i tworzenia muzealnej oferty oraz promocji. Celem spotkania w Kamieńczyku było wzmocnienie umiejętności organizacyjnych grupy muzealników prywatnych województwa mazowieckiego, stworzenie formuły współpracy, pozwalającej na kolektywne rozwiązywanie problemów i rozwijanie muzealniczej działalności oraz wypracowanie modelu współdziałania z rozmaitymi podmiotami i przedsiębiorstwami z Polski i zagranicy.

Działania animacyjne zostały zrealizowane przez trzech artystów reprezentujących nurt sztuki site-specific, czyli dziedziny odnoszącej się do miejsca oraz community arts, czyli sztuki społecznie zaangażowanej. Wspólny mianownik stanowił motyw „kolekcjonerski”. Mimo społecznego charakteru akcji to jednak artysta zadecydował, w jakim stopniu udział mieszkańców był czynny – czy byli oni świadkami zdarzenia, czy jego aktywnymi uczestnikami.

Działania miały na celu skłonić do refleksji nad wieloma tematami: roli dziedzictwa i tradycji w życiu małych społeczności, potrzebie porządkowania historii poprzez gromadzenie zbiorów, tworzenie specyfiki miejsca w kontekście jego historii, w tym także zamieszkujących to miejsce ludzi.

W realizacji odnieśliśmy „kolekcje” do efemerycznych zdarzeń, historii, widoków, pojęć (mniej lub bardziej) abstrakcyjnych, osadzonych w przestrzeni społecznej, architektonicznej, kulturowej i historycznej Kamieńczyka n. Bugiem. Wszelkie odniesienia do miejsca miały charakter sztuki site- specific, czyli były konkretnemu miejscu dedykowane, tworzone w nawiązaniu do historii i charakteru przestrzeni, w której się rozgrywają, ze szczególnym uwzględnieniem tradycji flisactwa.

Autorami akcji artystycznych byli: AZE design, Edyta Ołdak i Pani Jurek (Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie”) oraz Kamila Szejnoch.

Równolegle przeprowadziliśmy kilka performatywnych akcji promocyjnych, stworzyliśmy i zaprezentowaliśmy pewien niedrogi model „kampanii reklamowej” muzeum prywatnego, bazujący na lokalnych, społecznych kontaktach, kosztujący tyle, co pomysł i materiały niezbędne do jego realizacji.

Warsztaty odbyły się w Muzeum Etnograficznym i Historycznym w Kamieńczyku i zostały przeprowadzone dla trzech grup odbiorców (dzieci, dorosłych i muzealników tworzących kolekcje). Poprzez tematy warsztatów (POCZUJ, OSWÓJ I ZINTERPRETUJ PRZESTRZEŃ) prowadzący (Maria Rauch – Archizabawy i Tomasz Żamojcin – Biuro Projektów) szukali sposobów na zorganizowanie ekspozycyjnej przestrzeni muzealniczej. Dużą uwagę poświęciliśmy wielofunkcyjności jednej przestrzeni, która pozwala na prowadzenie działalności muzealniczej, warsztatowej i edukacyjnej.

Zwieńczeniem był panel dyskusyjny, w którym udział wzięli Natalia Paszkowska (WWAA), Maria Rauch (Archizabawy), Tomasz Żamojcin (Biuro Projektów), Edyta Ołdak i Artur Gosk (Stowarzyszenie „Z Siedzibą w Warszawie”). Podczas debaty podsumowaliśmy wyniki obserwacji warsztatowych oraz zaprezentowaliśmy modele i rozwiązania funkcjonujące za granicą. Wspólnie zdefiniowaliśmy potrzeby czy oczekiwania twórców oraz zwiedzających Muzea, zdiagnozowaliśmy warunki wystawiennicze oraz sposoby ekspozycji.

Finalnie powstała wstępna koncepcja na przykładowe rozwiązania wystawiennicze, która zamieszczona będzie w formie projektów udostępnionych na zasadach Wolnych Licencji CC BY Polska 3.0.